Jak praca w Holandii wpływa na emeryturę z ZUS w Polsce?
Emerytura a wyjazd do pracy w UE – co musisz wiedzieć
Coraz więcej Polaków decyduje się na czasową pracę za granicą – często w Holandii czy innych krajach UE. Głównym powodem są wyższe zarobki i możliwość szybkiego rozpoczęcia pracy bez skomplikowanych formalności.
Z TEGO ARTYKUŁU SIĘ DOWIEDZIESZ
Ilu Polaków pracuje za granicą?
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, na koniec 2023 roku aż około 1,56 mln obywateli Polski przebywało czasowo poza granicami kraju. Blisko 896 tysięcy z nich pracowało w państwach Unii Europejskiej. Statystyki OECD potwierdzają, że w 2022 roku z Polski wyemigrowało około 137 000 osób – najczęściej właśnie do Niemiec, Holandii i Hiszpanii.
dodać screen - podpis po polsku na obrazku
Wielu pracowników wyjeżdżających za granicę wciąż nie ma pewności, czy ich zatrudnienie będzie miało wpływ na przyszłe świadczenia emerytalne w Polsce.
Pytania o to, czy lata przepracowane w Holandii, Niemczech czy Belgii zostaną uwzględnione przez ZUS, pojawiają się szczególnie często wśród osób podejmujących pracę tymczasową lub sezonową – zwłaszcza przez agencje pracy. Nie każdy wie, jak wygląda dokumentacja takiego zatrudnienia, jakie warunki muszą być spełnione i co realnie wpływa na wysokość przyszłej emerytury.
W tym artykule przyjrzymy się, jak działa koordynacja systemów emerytalnych w UE, co dzieje się ze składkami odprowadzanymi przez agencję pracy i jak zadbać o to, by żaden miesiąc pracy za granicą nie został pominięty.
Jak działa system emerytalny w przypadku pracy za granicą?
Jeśli wyjechałeś do pracy za granicę – np. do Holandii – i zastanawiasz się, jak to wpłynie na Twoją przyszłą emeryturę w Polsce, kluczowe znaczenie ma znajomość zasad tzw. koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej. Państwa członkowskie UE (oraz EFTA: Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria) stosują wspólne przepisy, które mają zagwarantować, że żadna osoba nie straci prawa do świadczeń tylko dlatego, że pracowała w różnych krajach.
Zasady te reguluje rozporządzenie (WE) nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. Na jego mocy, jak zaznacza Komisja Europejska:
"Każde państwo, na którego terytorium legalnie odprowadzałeś składki, wypłaca Ci część emerytury proporcjonalną do okresu ubezpieczenia w tym kraju."
European Union. Rozporządzenie parlamentu europejskiego i rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Oznacza to, że jeśli pracowałeś np. 5 lat w Holandii i 35 lat w Polsce, to oba kraje – zarówno NL, jak i ZUS – wyliczą Twoją część świadczenia i wypłacą osobno swoje części.
Czym się różnią systemy w Holandii i Polsce?
Aby móc ubiegać się o emeryturę w danym kraju, zazwyczaj należy osiągnąć tam minimalny wymagany okres ubezpieczenia. W Holandii system ten opiera się na AOW – Algemene Ouderdomswet, czyli emeryturze powszechnej. Prawo do emerytury AOW buduje się w oparciu o zamieszkanie w Holandii między 15. a 65. rokiem życia – każdy pełny rok pobytu to 2% uprawnień. Aby otrzymać pełną emeryturę AOW, trzeba mieszkać tam przez 50 lat. Praca i płacenie składek są tu pomocne, ale najważniejsze jest formalne zamieszkanie.
Z kolei w Polsce system jest składkowy – liczy się każdy miesiąc, w którym odprowadzałeś składki do ZUS.
Przy składaniu wniosku o emeryturę w Polsce, ZUS weźmie pod uwagę wszystkie zagraniczne okresy ubezpieczenia, o ile są udokumentowane. Co ważne – jeśli masz krótszy staż za granicą (np. 6 miesięcy czy rok pracy sezonowej), również może on zostać uwzględniony, o ile był legalny i składki były odprowadzane.
Co zrobić, by zagraniczny staż był uznany w ZUS?
Aby potwierdzić okresy zatrudnienia za granicą, wykorzystuje się formularz PD U1 (dawniej E301). To dokument, który potwierdza okresy pracy i ubezpieczenia w innym kraju UE – i jest niezbędny, jeśli chce się je wliczyć do swoich uprawnień w Polsce.
Formularz PD U1 można uzyskać w instytucji ubezpieczeniowej kraju, w którym pracowałeś. W Holandii odpowiednim organem jest najczęściej UWV – Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, czyli odpowiednik polskiego ZUS.
Czy praca sezonowa lub tymczasowa w Holandii liczy się do emerytury?
Dla wielu osób podejmujących zatrudnienie sezonowe lub tymczasowe za granicą, wciąż niejasne jest, czy tak krótki i nieregularny okres pracy może mieć wpływ na wysokość emerytury. Odpowiedź brzmi: tak — ale pod jednym warunkiem.
Zatrudnienie musi być legalne i odpowiednio udokumentowane. Tylko wtedy może zostać uznane w systemach emerytalnych — zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Nawet jeśli spędzasz w Holandii zaledwie kilka miesięcy w roku, czas ten może zostać uwzględniony przy naliczaniu świadczeń emerytalnych. W przypadku holenderskiego systemu AOW (Algemene Ouderdomswet), każdy rok legalnej pracy to dodatkowe 2% nabytych uprawnień. Dzięki unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, te okresy pracy — o ile są zarejestrowane — są również uwzględniane przez ZUS przy naliczaniu polskiej emerytury.
Agencja pracy = formalne bezpieczeństwo
Dotyczy to także zatrudnienia przez agencje pracy tymczasowej, tak długo jak działają one legalnie, posiadają wpis do KRAZ i formalnie rozliczają składki emerytalne – czy to poprzez delegowanie z Polski (formularz A1), czy w ramach holenderskiego systemu. W praktyce, praca tymczasowa w sektorach takich jak rolnictwo, logistyka czy produkcja nie różni się pod względem emerytalnym od klasycznego etatu, jeśli jest rozliczana zgodnie z przepisami.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku pracy „na czarno” – bez umowy, składek i dokumentów. Taki okres nie zostaje nigdzie zarejestrowany, ani przez ZUS, ani przez SVB (holenderski odpowiednik ZUS). To realne ryzyko utraty lat pracy z punktu widzenia emerytury – a konsekwencją mogą być niższe świadczenia lub nawet brak uprawnień.
„Od wynagrodzenia wypłacanego ‘na czarno’ nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne, co oznacza brak prawa lub niższe świadczenia emerytalne.” Prof. Gertruda Uścińska, Prezes ZUS
Delegowanie z Polski – jak działa system składek w praktyce?
W przypadku legalnego zatrudnienia przez agencję pracy tymczasowej, składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i zdrowotne) są odprowadzane na takich samych zasadach jak w przypadku tradycyjnego zatrudnienia. Jeśli umowa zawarta jest z polską agencją — np. Intraservis Praca — i pracownik zostaje delegowany do Holandii z dokumentem A1, wszystkie składki trafiają do polskiego systemu ubezpieczeń. Dzięki temu, mimo pracy za granicą, budujesz swoją emeryturę w Polsce.
Co więcej, agencje takie jak Intraservis Praca zapewniają nie tylko zatrudnienie, ale również organizację transportu, zakwaterowania, ubezpieczenie zdrowotne i wsparcie formalne. Umowy — niezależnie, czy są to umowy o pracę, czy zlecenia — jasno określają wynagrodzenie oraz obowiązek odprowadzania składek. Taka przejrzystość to nie tylko gwarancja bezpieczeństwa pracownika na miejscu, ale też zabezpieczenie na przyszłość — emerytalną i zdrowotną.
Co zrobić po powrocie do Polski? Jak udokumentować pracę za granicą?
Po zakończeniu pracy sezonowej lub tymczasowej za granicą, wiele osób wraca do Polski z myślą, że temat zatrudnienia jest już zamknięty. Tymczasem to właśnie po powrocie warto zadbać o to, by zagraniczny okres pracy został właściwie udokumentowany i mógł zostać uwzględniony przy przyszłym naliczaniu emerytury przez ZUS.
Dotyczy to zarówno osób zatrudnionych bezpośrednio przez zagranicznego pracodawcę, jak i tych, którzy pracowali przez polską agencję pracy tymczasowej (np. z delegowaniem na podstawie A1).
Aby okres pracy za granicą został doliczony do stażu emerytalnego w Polsce, niezbędne jest zebranie odpowiednich dokumentów potwierdzających zatrudnienie i odprowadzanie składek. Kluczowym dokumentem jest formularz PD U1 (dawniej E301), który służy do potwierdzenia okresów ubezpieczenia i zatrudnienia w innym kraju UE.
Formularz ten możesz uzyskać w instytucji zabezpieczenia społecznego państwa, w którym pracowałeś – w przypadku Holandii jest to SVB (Sociale Verzekeringsbank) lub UWV (jeśli zatrudnienie miało charakter tymczasowy).
„You can apply to UWV for the PD U1 form from 4 weeks before the end of your employment relationship. The form will be sent to you in 6 to 8 weeks.”
Rząd Niderlandów, UWV
Co przygotować do wniosku?
W praktyce najlepiej złożyć wniosek o formularz U1 jeszcze w trakcie pobytu w Holandii lub krótko po powrocie do Polski. Wniosek można złożyć online lub listownie – warto mieć pod ręką dokumenty takie jak:
- umowa o pracę lub zlecenie,
- paski płacowe (loonstroken),
- roczne rozliczenie podatkowe (jaaropgave),
- numer BSN (identyfikator podatkowy w Holandii),
- dane pracodawcy/agencji.
W przypadku osób delegowanych z Polski do pracy za granicą (np. z formularzem A1), dokumentacja jest nieco prostsza – wszystkie składki są odprowadzane w Polsce i ZUS ma już te dane w systemie. Niemniej jednak, dobrze jest zachować kopię umowy oraz formularza A1 jako dowód legalnego zatrudnienia.
Po zebraniu dokumentów, należy zgłosić się do ZUS – najlepiej do placówki właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Wniosek o doliczenie zagranicznych okresów składkowych można złożyć przy ubieganiu się o emeryturę lub nawet wcześniej – w celu weryfikacji dokumentacji. Wówczas ZUS podejmuje kontakt z zagraniczną instytucją (np. SVB lub DUO) i na podstawie zgromadzonych danych uwzględnia okresy zatrudnienia przy wyliczaniu emerytury.
Warto pamiętać, że instytucje takie jak ZUS, SVB czy UWV współpracują ze sobą na podstawie unijnych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, co oznacza, że Twoje składki nie przepadają, o ile były legalnie odprowadzane. Kluczowe jest natomiast, abyś jako pracownik zadbał o kompletność dokumentacji – szczególnie przy krótkich, sezonowych wyjazdach, które często są traktowane po macoszemu.
Praca przez Intraservis Praca – co z emeryturą?
Zatrudnienie przez legalną agencję pracy tymczasowej, taką jak Intraservis Praca, to nie tylko szansa na szybki zarobek w Holandii, ale również gwarancja, że każdy dzień pracy zostanie uwzględniony w systemie emerytalnym — polskim lub zagranicznym.
Proces zatrudnienia rozpoczyna się od podpisania umowy (zlecenia lub o pracę) jeszcze przed wyjazdem. W zależności od rodzaju kontraktu, składki mogą być odprowadzane:
- w Polsce (jeśli wyjazd odbywa się na podstawie formularza A1),
- lub w Holandii, zgodnie z lokalnym systemem zabezpieczenia społecznego.
W obu przypadkach pracownik nie traci stażu emerytalnego — praca zostaje formalnie udokumentowana i zaliczona przez ZUS lub SVB.
Każdy zatrudniony przez Intraservis Praca pracownik otrzymuje pełen zestaw dokumentów potwierdzających legalność i ciągłość zatrudnienia:
- umowę w języku polskim,
- formularz A1 (jeśli dotyczy),
- potwierdzenie ubezpieczenia,
- pasek płacowy z wyszczególnionymi składkami,
- informacje dotyczące zakwaterowania i organizacji pracy.
Po zakończeniu współpracy możesz wystąpić o formularz U1, który potwierdza, że za granicą odprowadzano składki. Taki dokument ma kluczowe znaczenie przy doliczaniu zagranicznego zatrudnienia do Twojego stażu w ZUS.
Dlaczego to ważne?
Legalne zatrudnienie przez zarejestrowaną agencję pracy tymczasowej to coś więcej niż gwarancja wypłaty. To również realna szansa na zbudowanie kapitału emerytalnego — nawet jeśli wyjeżdżasz tylko na kilka tygodni lub miesięcy.
Intraservis Praca, jako część Intraservis Group, dba o transparentność i pełne zabezpieczenie pracownika — od formalności, przez zakwaterowanie, po dokumentację potrzebną do przyszłych świadczeń.
Sprawdź aktualne oferty pracy tymczasowej i sezonowej, które zapewniają legalne warunki i składki emerytalne.
Czy warto wyjechać do pracy sezonowej, myśląc o emeryturze?
Dla rzeszy osób praca sezonowa kojarzy się wyłącznie z szybkim zarobkiem, prostymi obowiązkami i elastycznością — ale rzadziej z czymś tak odległym jak emerytura. Tymczasem, jeśli zatrudnienie jest legalne, dobrze udokumentowane i zgodne z przepisami unijnymi, nawet krótki wyjazd do pracy tymczasowej może pozytywnie wpłynąć na Twoją przyszłość emerytalną.
Najważniejsze to zadbać o podstawy. Podpisana umowa, zatrudnienie przez zarejestrowaną agencję pracy oraz komplet dokumentów (np. formularz A1 czy późniejsze zaświadczenie U1) to nie tylko formalności — to konkretne narzędzia, które w przyszłości mogą zostać wykorzystane przy ustalaniu wysokości emerytury z Polski lub z zagranicy. Zarówno ZUS, jak i zagraniczne instytucje emerytalne (np. SVB w Holandii), honorują okresy legalnej pracy tymczasowej i sezonowej – nawet jeśli trwały one tylko miesiąc lub dwa.
Oczywiście, krótkie wyjazdy nie zapewnią wysokich świadczeń samodzielnie — ale mogą uzupełniać wymagany staż pracy, chronić przed „lukami w ubezpieczeniu” i zwiększać bezpieczeństwo socjalne. W skali życia zawodowego to może mieć większe znaczenie, niż się początkowo wydaje.
Jeśli więc planujesz wyjazd do pracy w Holandii, pamiętaj, by wybierać sprawdzonych partnerów i dbać o swoje prawa — także te, które zaczną mieć znaczenie dopiero za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat.
Zadbaj o swoją przyszłość już dziś – sprawdź oferty pracy sezonowej z pełnym pakietem formalnym wraz z Intraservis Praca!
